Kunstenaar met een revolutionaire ziel
Heinrich Vogeler werd op 12.12.1872 in Bremen geboren. Zijn vader was een groothandelaar in ijzerwaren en Heinrich Vogeler groeide op als tweede van zeven kinderen.
Zijn artistieke voorkeur bracht hem naar de Kunstacademie van Düsseldorf, waar hij van 1890 tot 1895 studeerde. Zijn voornaamste gebieden van opleiding waren figuurschilderen, ornamentiek en decoratie. Zijn studententijd was niet geheel vrij van zorgen. Hij had een hekel aan de leermethodes en kwam vaak in conflict met zijn leraar, reden waarom hij zijn studie onderbrak. In die tijd werd hij lid van een studentenvereniging van kunstenaars, "Tartarus" genaamd. Daar kreeg hij zijn bijnaam, die hem zijn leven lang vergezelde: "Mining".
Zijn vader stierf onverwacht. De erfenis stelde Heinrich Vogeler in staat een zorgeloos leven als kunstenaar te leiden. Hij ondernam talrijke reizen: naar Brugge, Parijs, Dresden, Florence, Ceylon. Vogeler erfde ook een rietgedekt rookhuis met een flett in Worpswede-Ostendorf. In 1894 bezocht hij zijn collega-kunstenaars in Worpswede (een gemeente in het district Osterholz in Nedersaksen). Samen met de schilders Fritz Mackensen, Hans am Ende, Otto Modersohn, Fritz Overbeck en Carl Vinnen richtte hij in 1895 de "Künstler-Verein Worpswede" op. Hun werken werden tentoongesteld op de jaarlijkse tentoonstelling van kunstwerken van alle naties in het Glaspalast te München, waar zij opzien baarden. In deze jaren werkte hij in de prerafaëlitische Art Nouveau stijl. Vogeler gaf de voorkeur aan sombere kleuren en bijbelse motieven. Zijn beroemdste schilderij, "Zomeravond", is ook in die tijd ontstaan.
Zijn huis in Worpswede werd een ontmoetingsplaats voor linkse intellectuelen. Al voor de Eerste Wereldoorlog was hij sociaal-reformistisch geëngageerd en kwam hij op voor de belangen van de arbeidersklasse.
Vogeler werd ook bekend door zijn romantische kunstnijverheidstekeningen en boekillustraties: "Pomegranate House" van Oskar Wilde en sprookjes van de gebroeders Grimm. Vanaf 1899 ontwierp Vogeler illustraties voor de krant "Die Insel" in München.
In 1908 richtte Vogeler samen met zijn broer Franz de "Worpsweder Werkstätte" op voor meubelbouw. In deze tijd beleefde Vogeler een artistieke crisis. Zijn werken werden niet meer zo goed ontvangen door het publiek. Hij wilde zelfs emigreren, maar het uitbreken van de oorlog in 1914 doorkruiste zijn plannen en hij meldde zich aan om oorlogsvrijwilliger te worden. In 1915-1917 werd hij uitgezonden naar Zuidoost- en Oost-Europa, waar hij als militair schilder werkte. In de loop van zijn diensttijd werd hij kritischer over zijn werk. Nadat hij op 23 januari 1918 een postbrief en de vredesoproep "Sprookje van de lieve God" aan de Duitse keizer had gepubliceerd, werd hij uit de militaire dienst ontslagen.
In 1920 reisde Vogeler verschillende keren naar de Sovjet-Unie, maakte kennis met de levenswijze en de communistische en socialistische filosofie van het idyllisch samenleven. Ook zijn tweede vrouw Sonja Marchlewska droeg bij tot zijn besluit om in 1931 daarheen te emigreren. Vogeler werkte als rondreizend schilder in opdracht van Sovjet staatsagentschappen. Hij steunde de opbouw van een echt socialisme en was betrokken bij antifascistische projecten.
Zijn schilderstijl ontwikkelde zich gedurende zijn leven onder de verschillende invloeden: van Art Nouveau tot Expressionisme tot de politieke, realistische motieven in zijn latere jaren.
Met de invasie van de Sovjet-Unie door de Duitse Wehrmacht, volgde voor veel Duitse emigranten deportatie. In 1941 werd hij onder dwang geëvacueerd naar Karaganda (Kazachstan). In ballingschap leed de kunstenaar aan ernstige gezondheidsproblemen en extreme ontberingen. Op 14 juni 1941 stierf hij in het ziekenhuis, uitgeput en lijdend.
