Het woord 'barok' komt waarschijnlijk van het Portugese woord "Barucca", wat "onregelmatige parel" betekent. Grondlegger van deze stijl, welke aan het einde van de 16e eeuw het maniërisme verving, was de Italiaan Caravaggio, wiens realistische schilderijstijl in heel Europa baanbrekend werkte. Daarnaast had Carracci een sterke invloed op de meer academische richting van de barokke schilderkunst. In Noord Europa was men erg laat met deze stroming. Kunstenaars kwamen met middeleeuwse en gotische kunst, wat een prominentere rol speelde met barokke seculiere voorstellingen, zoals stilistische schilderijen en landschappen. Ze borduurden voort op de Hoge Renaissance, maar schilderden aanzienlijk meer theatraal.
In het hart van de vlaamse barokke schilderkunst zaten Rubens en in het bijzonder Rembrandt, maar ook Spanje en Frankrijk hadden barokke schilders. De barokke stijl eindigde omstreeks 1730 en werd vervangen door de Rococo. Dit onderscheid ligt gevoelig, omdat de Rococo deels zijn eigen creatieve kracht had, maar soms beschouwd werd als een vorm van de barok en derhalve "Late Barok" genoemd wordt.
